AFGANİSTAN VE HİNDİSTAN FATİHİ SULTAN GAZNELİ MAHMÛD

Afganistan ve Hindistan Türk kavimlerinin tarih boyunca hâkimiyet kurdukları sahaların başında gelmektedir. Bölgenin stratejik ve kültürel manada kavşak noktası olan konumu pek çok kavim gibi Türklerin de dikkatini çekmiştir. Tarih boyunca irili ufaklı birçok kavmin devlet kurduğu Afganistan ve Hindistan Türk kökenli halklarında yöneldiği önemli bir sahadır. Afganistan’da kurulan köklü ve günümüze kadar ulaşan eserleriyle tanınan imparatorluklardan biri de Gazneli Devleti’dir. Merkezi Afganistan’ın müstahkem ve yüksek jeolojik yapısı ile tanınan Gazne şehri olan Gazneli Devleti 351-582\ 963-1186 tarihleri arasında bölgenin güçlü siyasi oluşumlarından biri olarak tanınmaktadır. Hâkimiyet yılları boyunca siyasi, sosyal, ekonomik, politik ve kültürel alanlar başta olmak üzere Türk-İslam kültürünün bu coğrafyalarda yayılmasında etkili olmuşlardır. Çalışmanın amacı Gazneli Devleti’nin imparatorluk olmasında, Afganistan ve Hindistan’da Türk-İslam kültürünün yayılmasında ve bölgede teşkilatlanma bakımından ciddi girişimlerde bulunmasıyla bilinen Sultan Gazneli Mahmud’un; siyasi, askeri ve sosyo-politik hayatı tarihi kaynaklar, araştırma eserler ve nümüzmatik verilere dayandırılarak anlatılmaya çalışılmıştır. Sultan Gazneli Mahmud (361-421\ 971-1030) bizim literatürümüzde siyasi ve şahsi manada çok fazla tanınan bir hükümdar değildir. Türkçe literatürde Gazneli Mahmud hakkında yazılmış olan eser sayısı oldukça nadirdir. Bu çalışmaya, İngiliz, Rus, Hint ve Fars araştırmacıların ortaya koydukları veriler değerlendirilerek başlanılmıştır. Arapça ve Farsça olan dönemin tarihi kaynaklarının Türkçe ve İngilizce tercümelerinden faydalanılmıştır. Kabil Müzesinin, Nebraska Omaha Üniversitesi’nin ve Cambridge Üniversitesi’nin veri tabanlarında paylaşmış oldukları makaleler, araştırma eserler ve gazete yazıları kitabın başlıca kaynakları olmuştur.