DOĞU TÜRKİSTAN BAĞIMSIZLIK MÜCADELESİ: ÇİN TÜRKİSTAN AVAZI DERGİSİ HAKKINDA BİR DEĞERLENDİRME

Doğu Türkistanlı siyasetçi ve devlet adamı İsa Yusuf Alptekin, Türkistan’a bağlı Yenihisar kasabasında dünyaya gelmiştir. Eğitim hayatına Çin okulunda başlamış, sonrasında medreseye devam etmiştir. Batı Türkistan’da görev yaptığı yıllarda birçok şehri ziyaret etmiş, böylece çok sayıda Türkistanlı aydınla tanışmış, fikir alışverişinde bulunmuştur. Doğu Türkistanlı milliyetçilerle görüşmüş ve onlarla işbirliği yolları aramıştır. Burada bulunduğu yıllar hayatının dönüm noktası olmuştur. 1933 yılında Pekin’de Doğu Türkistanlı Vatandaşlar Cemiyeti’ni kurmuş ve Türkistan Avazı adlı bir dergi çıkarmıştır. 1936’da Çin Millet Meclisi’ne seçilmiş, 1938 yılında Japon- Çin anlaşmazlığı konusunda İslam dünyasını bilgilendirmek üzere görevlendirilmiştir. Lübnan, İran, Afganistan ve Türkiye’yi ziyaret ederek bu ülkelerdeki pek çok lider, siyasetçi, yazar, akademisyenlerle görüşmüştür. Çinlilerin baskılarına direnen Türkistanlılar 12 Kasım 1944 tarihinde “Şarki Türkistan Cumhuriyeti” kurmuş, bu durumdan rahatsız olan Çin Hükümeti uzlaşma sağlamak için İsa Yusuf Alptekin’in de aralarında bulunduğu bir heyeti Urimçi’ye göndermiştir. İsa Yusuf Alptekin, Urimçi’de “Üç Prensip Gençler Teşkilatı” nın Doğu Türkistan şubesini açmıştır. Burada halkın da katıldığı toplantılar düzenlenerek halkta milli bilinç uyandırılmaya çalışılmıştır. Tüm hayatını Doğu Türkistan’ın bağımsızlığı, sorunlarının çözümü davasına adayan İsa Yusuf Alptekin 1995 yılında hayatını kaybetmiştir.