Bilge Tonyukuk, Çin’de Türkleri yönetmek üzere kurulan bir eyalette askeri vali yardımcısı iken hapise atılır. Çin’de hapiste bulunduğu yerden kaçarak Gök Türk Devleti’ne sığınan Tonyukuk’un, Kutluğ Kağan tarafından Apa Tarkan tayin edilmesiyle devlet esas kuvvetini almıştır. Tonyukuk’un yaptığı planlar ve uyguladığı stratejiler sayesinde devlet sağlam temellere oturtulur. Kutluğ Kağan ve Bilge Tonyukuk, Türklerin Çin egemenliğinden kurtulmasını ve devletin tekrar toparlanmasını sağlamış ve kısa sürede devletin toprakları genişlemiştir. Bu başarıda anahtar isim Bilge Tonyukuk’tur. 725’te Çinli bir elçinin raporuna göre; Bilge Kağan dost canlısı, Kültegin askeri işlerde başarılı, Tonyukuk ise olağanüstü stratejisttir.
